Dertien jaar extern toezicht, sectorinitiatieven en verandermaatregelen vanuit de beroepsgroep én rechterlijke uitspraken hebben in de perceptie van velen nog niet gebracht waarvoor extern toezicht destijds in 2006 geïntroduceerd werd: vertrouwensherstel en kwaliteitsverbetering in het wettelijke controledomein.
Binnen en buiten de sector staat het toezichtmodel dan ook regelmatig ter discussie: de wijze van toezicht, de normstelling, de verhoudingen tussen partijen, vele verschillende kaders en het ontbreken van eenduidigheid en de wijze van communicatie. Vanuit haar betrokkenheid en verantwoordelijkheid als convenantpartner heeft SRA een oplossingsrichting voor een goed functionerend toezichtmodel ontwikkeld dat haar inziens bijdraagt aan vertrouwensherstel in het wettelijke controledomein: Toezicht op maat.
Bij Toezicht op maat stelt het SRA-bestuur de volgende vraag centraal: Hoe kan de poortwachtersrol van de accountant het beste (en volgens de vijf fundamentele beginselen) worden ingevuld, met inachtneming van ‘type opdracht’, ‘type organisatie’ (aard en omvang gecontroleerde), ‘type accountantsorganisatie’ (aard en omvang accountantskantoor) én met inachtneming van de reële verwachtingen van het maatschappelijk verkeer – met name die rond fraude, corruptie en (dis)continuïteit?
Vertrouwen herstellen
Doen accountants op adequate wijze wat van hen wordt verlangd? De observatie van SRA is dat het vertrouwensverlies niet primair ontstaan is vanwege de kwaliteit van de controle, maar vanwege de kwaliteit van de toezichthoudende functie van en door de accountant. Vanzelfsprekend bestaat een verband met de controlefunctie van de accountant, maar dan heel specifiek. Dat is ook het terrein waar de AFM op inzoomt met haar bevindingen, de toezichthouder triggert op de controletechniek in de dossiers. De AFM doet bij haar rapportages geen uitspraak of een (goedkeurende) verklaring terecht of onterecht is afgegeven.
Wat zorgt nu echt voor vertrouwensverlies? De maatschappij heeft het vertrouwen in accountants verloren omdat incidenten in het wettelijke controledomein hun oorsprong vinden in de toezichthoudende functie van en door de accountant in het kader van fraude, corruptie en (dis)continuïteit. Die trigger voor vertrouwensverlies komt naar voren in de Kamervragen en krantenkoppen bij geconstateerde fraude en corruptie of bij (plotseling) faillissement van een onderneming: Waar was de accountant (vanuit zijn/haar toezichthoudende functie)? Zou het kunnen zijn dat de insteek van de toezichthouder niet leidt tot vertrouwensherstel omdat er een mismatch bestaat tussen trigger en aanpak?
Op maat maken
SRA vindt het van belang dat alle (on)terechte twijfel wordt weggenomen rond het toezichtmodel. Dat wordt verwezenlijkt door op basis van de huidige wet bepalingen en met (relatief) simpele wijzigingen, Toezicht op maat te introduceren. Daarmee creëert SRA eenduidige kaders waarbij zowel het systeem als het toezichtmodel zelf, als ook de gecontroleerde organisaties en hun stakeholders gediend zullen zijn.
|
Toezicht op maat
- heeft de werking van de Wta (met name artikel 48 en 48a) en Bta als uitgangspunt
- neemt het mkb en de betekenis daarvoor van de gemengde praktijk als uitgangspunt
- geeft invulling aan het onderscheid tussen OOB en nOOB-opdrachten
- geeft invulling aan proportionaliteit: toezicht op basis van schaal en complexiteit accountantsorganisatie en gecontroleerde
- geeft de AFM de expliciete mogelijkheid zich volledig te focussen op OOB
- verankert in de wet dat toezicht op nOOB wordt uitgevoerd door andere, geaccrediteerde partijen
- geeft de AFM de expliciete mogelijkheid de toetsingssystemen en -processen te toetsen van de te accrediteren partijen
- neemt het stelsel van kwaliteitsbeheersing van accountantsorganisaties als uitgangspunt
- komt tegemoet aan de maatschappelijke verwachtingen bij de toezichthoudende functie van de accountant (fraude, corruptie en discontinuïteit)
- neemt nadrukkelijk kwaliteitsverbetering en leren van fouten als uitgangspunt
- is volwassen toezicht waarbij toezichthouder en gecontroleerde zich samen committeren aan hoge kwaliteit.
Elke ondernemer verdient een accountant. En elke accountant verdient goed toezicht op maat
|
Lees het complete SRA-standpunt Toezicht op maat
Artikel in Financieele dagblad
Vandaag besteedt het Financieele Dagblad (FD) ook uitgebreid aandacht aan het SRA Standpunt Toezicht op maat. U kunt het artikel hieronder downloaden.