Het Jaarverslag 2018 van de Reviewcommissie (RC) dat vandaag wordt gepubliceerd, geeft inzicht in de toetsingsresultaten op de verschillende domeinen. 83,5%1 voldoet op het Wta- c.q. wettelijke controledomein en 71,5% voldoet op alle andere domeinen: vrijwillige controle, samenstellen, beoordelen en overige accountantsopdrachten. Uniek in de accountancysector is dat de RC ook het fiscale domein toetst. Het iteratief toetsingsproces laat goede verbetering zien: 93% van de getoetste kantoren voldoet.
Strenger toetsen
Opvallend is de relatief lage score op het domein van de vrijwillige controle: 69% voldoet. Met name de getoetste kantoren zonder Wta-vergunning scoren bij deze opdrachten ondermaats. Willem van Wijngaarden, voorzitter van de Reviewcommissie verklaart: “De wettelijk vastgestelde zes-jaar-cyclus van ons doorlopend toezichtregime maakt dat de toetsingspopulatie niet elk jaar dezelfde is. Daarnaast evolueren wij als toezichthouder en zijn we onder invloed van strakkere toetsingsnormen in het wettelijke controledomein ook strenger gaan toetsen op vrijwillige controleopdrachten.”
"De overall-resultaten betekenen dat een op de vijf toetsingen tot een onvoldoende leidt. Als beroepsgroep en ook als SRA moeten we dit nog steeds te veel vinden. Incidenten en bedrijfsongevallen kunnen zich voordoen. Met enig risico moeten we kunnen leven, maar ik kan als voorzitter van de Reviewcommissie slechts tevreden zijn als een op de twintig (5%) een onvoldoende scoort. Wellicht dat we dat met een andere insteek van het toezicht wel kunnen bereiken. Binnen de sector wordt daarover nagedacht. Ook het advies van de Commissie Toekomst Accountancysector kan wellicht aanleiding zijn voor aanpassingen in onze toetsingsmethodiek.”
Inspectie kwaliteitssysteem
Ondanks de wettelijke toezichtcyclus van zes jaar, heeft de Reviewcommissie in 2018 bijna de helft van de 370 SRA-leden bezocht. Als extra invulling van het doorlopende toezicht en ter vaststelling van het goed functioneren van het kwaliteitssysteem bij de kantoren, houdt de RC namelijk inventarisatiegesprekken. Afhankelijk van de aard en omvang van het kantoor vindt zo’n gesprek elk jaar (bij SRA-leden met een Wta-vergunning), om de twee jaar of om de drie jaar plaats.
Bij twijfel over de gehanteerde kwaliteitsnorm kan de RC besluiten tot een vervolgonderzoek. Het voeren van de inventarisatiegesprekken biedt een goede mogelijkheid om de coachende rol die SRA voorstaat (kantoren meenemen in een kwaliteitsverbeteringstraject), daadwerkelijk invulling te geven. In dit kader is de SRA-reviewaanpak uniek te noemen. Van Wijngaarden: “Er zijn in 2018 duidelijk minder reviews uitgevoerd, veroorzaakt door de cyclische toetsingsfrequentie. Maar door de toename van het aantal inventarisatiegesprekken is de reviewdruk in totaliteit zeker niet verminderd.”
Toezicht op maat
Het SRA-bestuur ziet in de resultaten de bevestiging dat toetsingen geen wassen neus zijn. Voorzitter Paul Dinkgreve: “Vanaf 2013 zijn de toetsingsnormen telkens aangescherpt en aangepast aan de toetsingsbevindingen en eisen die gesteld worden aan de werkzaamheden binnen de kwaliteitsbeheersingssystemen van accountantskantoren. De resultaten bevestigen ook dat kwaliteitsverbetering een continu proces is, waarbij kantoren – in casu de SRA-leden – niet op hun lauweren kunnen rusten. Bij SRA kwalificeren we toetsingen als instrument om kwaliteit te verbeteren. En naar onze mening kan dat kwaliteitsinstrument nog beter worden ingezet wanneer we toezicht op maat gaan toepassen. Ons standpunt Toezicht op maat zullen we met onze stakeholders gaan bespreken.”
Voetnoot
1: Dit is de gemiddelde score van reguliere- en hertoetsingen