Profiel toekomstige accountant kan niet zonder certificerende bevoegdheid

Toekomstbestendig beroep

Van accountants wordt verwacht dat zij betrouwbare kwaliteit leveren in de hele keten. Daaraan mag niet worden getornd. Willen huidige en toekomstige accountants relevant zijn en blijven, dan mogen we in de uitwerking van het beroepsprofiel, eindtermen en opleidingen geen concessies doen aan de kwaliteit van de gereedschapskist, het werk en de toegevoegde waarde van de accountant. Noblesse oblige.

De toenemende vraag en behoefte van alle typen ondernemingen aan het toevoegen van meer betrouwbaarheid en assurance, het oplopende tekort aan accountants en de problemen die ontstaan door uittreding van de generaties met certificerende bevoegdheid bij kantoren zorgen ervoor dat vraag en aanbod dermate uit elkaar lopen dat de toegang tot volwaardige en betaalbare accountants nog meer in gevaar komt.

De herijking van het beroepsprofiel moet recht doen aan de breedte van het beroep, accountants maximaal in hun kracht zetten en ervoor zorgdragen dat de toekomstige professional altijd kan meebewegen met de brede conjunctuur van de markt en maatschappij, ongeacht het werkveld waarin wordt geopereerd.

Kijkend naar de trends en ontwikkelingen in de markt en de maatschappij, en denkend vanuit de onderscheidende, toegevoegde en toekomstbestendige waarde voor zowel het maatschappelijk verkeer als de werkgevers van accountants, dan is het van essentieel belang om de certificerende bevoegdheid op te nemen in het herijkte beroepsprofiel. Dit hoort thuis in het DNA van de accountant.

Het moet voor iedereen duidelijk zijn dat iemand die de titel accountant draagt altijd certificeringsbevoegd is om recht te doen aan de maatschappelijk verwachte betrouwbaarheid.

Aantrekkelijkheid beroep

De basis voor de aantrekkelijkheid van het beroep ligt besloten in de maatschappelijke relevantie en de gevraagde competenties van de accountant (het DNA), de ontdekking van het werkveld dat het beste past bij de professional in spe in de praktijk van het kantoor, het bekwamen en leven lang leren in een kwaliteitsomgeving en de voldoening om van betekenis te zijn voor ondernemingen en hun stakeholders.

Het beroep staat garant voor een professionele toekomst waarin altijd uitdaging en groei mogelijk is. Daarbij is het van belang om continue een balans te zoeken tussen werk, studie en privé, rekening houdend met de leeftijdsfase waarin de professional zich bevindt.

Daarnaast spelen organisatiecultuur (werkdruk, psychologische veiligheid), toenemende compliance en de wijze waarop daarmee wordt omgegaan, een omgeving met ruimte voor professioneel handelen en ruimte om fouten te maken en daarvan te leren, en focus op innovatie een rol bij de aantrekkelijkheid van het werken binnen een kantorenpraktijk. Deze factoren zijn echter per organisatie verschillend en hierbij zijn de kantoren samen met de professionals aan zet.

Aantrekkelijke en studeerbare opleiding

Voor een aantrekkelijk en studeerbare opleiding zijn fundamentele keuzes noodzakelijk. Bepaalde keuzes raken niet alleen het onderwijs- en werkveld maar gaan ook over regievoering en eigenaarschap.

SRA is voorstander van eenvoud. De basisopleiding - bij voorkeur een volledig geïntegreerde opleiding - leidt op tot een startbevoegde accountant, met als titel 'accountant' (conform de systematiek van het BIG-register). De startbevoegde accountant wordt ingeschreven in het NBA-register.

De wet op de leeruitkomsten die per 1 januari 2025 in werking is, is bij uitstek geschikt voor het duale karakter van de accountantsopleiding. Deze wet gaat uit van eenheden van leeruitkomsten in plaats van kwantitatieve normen van studielast, studieduur en ECTS.

Het opleidingsmodel moet afgestudeerden in staat stellen om het totale reilen en zeilen en de structuur van de onderneming te overzien. De leeruitkomsten moeten aansluiten bij de kennis, kunde, analytische en communicatieve vaardigheden van denk- en werkkader die passen bij de professional met certificerende bevoegdheid.

Op basis van de geherformuleerde eindtermen is het vervolgens aan de opleiders en de accountantskantoren om zorg te dragen voor de inkleuring van het beroepsprofiel dat de veelzijdigheid van het boeiende, actuele en uitdagende vakgebied van de accountant weerspiegelt.

De startbevoegde accountant bekwaamt zich verder in de praktijkomgeving en via een leven lang leren, waarbij de VGBA, het stelsel van kwaliteitsbeheersing van kantoren, en ultimo de tuchtrechter fungeert als vangnet. Wanneer de professional zich voldoende heeft bekwaamd in het wettelijke controledomein, dan wordt de accountant namens de accountantsorganisatie ingeschreven in het AFM-register.