Sla menu over
Kwaliteit die verbindt

Waar ben je naar op zoek?

Filters

Zoekresultaten

Populair

Overheveling toezicht reguliere vergunninghouders

Met de overheveling van de uitvoering van de kwaliteitstoetsingen in het wettelijke controledomein door NBA en SRA aan de AFM, is per 1 januari 2022 een stelsel ontstaan waarbij de toezichthouder naast de al bestaande juridische en formele toezichtstaak, de facto en de jure verantwoordelijk is voor de uitvoering van de kwaliteitstoetsingen bij de 226 reguliere vergunninghouders.

Beoogd doel van de maatregel is effectiever toezicht en verhoging van de kwaliteit van wettelijke controles. Om dat daadwerkelijk te bewerkstellingen pleiten we voor het volgende:

Werk samen aan heldere normen en kaders

'Bij een verschil van mening over de uitleg van toepasselijke regels, ongeacht of het beroepsregels zoals standaarden of wettelijke regels betreft, zou vooraleerst een dialoog moeten plaatshebben tussen de verschillende partijen met als doel om overeenstemming over een redelijke uitleg te bereiken. Dit geldt temeer indien het verschil van mening raakt aan de (ruimte voor) professionele oordeelsvorming.'

Rapport ‘Vertrouwen op controle’, Commissie toekomst accountancysector (januari 2020), pagina 108

De principle based omgeving van controlestandaarden (NV COS) biedt geen eenduidige normen en daarmee geen eenduidige interpretatie. Van belang is om een continue dialoog te voeren over norminterpretatie tussen de toezichthouder, de accountantsorganisatie (stelsel van kwaliteitsbeheersing) en de externe accountant (kwaliteit van de wettelijke controle). Hieruit kan de sector lessen leren.

Mede op grond van de aanwijzingen van de Commissie toekomst accountancysector pleiten wij ervoor om gezamenlijk binnen de sector te komen tot die constructieve dialoog en vandaar uit te werken aan de ontwikkeling van heldere en eenduidige criteria die invulling en verduidelijking geven aan het wettelijk kader en aan wat de wetgever beoogt:

  • Het centraal stellen van het stelsel van kwaliteitsbeheersing in het toezicht, conform artikel;
  • Aanbrengen van gelaagdheid in de toetsing van het stelsel van kwaliteitsbeheersing (met oog voor proportionaliteit, schaalbaarheid en proportionaliteit);
  • Aanbrengen van gelaagdheid in normstelling ten aanzien van de stelsel van kwaliteitsbeheersing van accountantsorganisaties in het reguliere segment. 

Door meer duidelijkheid in het systeem en kaders aan te brengen, kunnen we samen de doeltreffendheid van de maatregel, namelijk effectiever toezicht, beïnvloeden.
Daarnaast kunnen we de negatieve spiraal binnen, de toonzetting en de perceptie over de sector ombuigen, wordt tegemoet gekomen aan de eigen dynamiek van het controleplichtige mkb én verhogen we het lerend vermogen van de sector.

Houd toezicht op maat

Na bijna 20 jaar extern toezicht en meer dan 75 maatregelen verder, bestaat nog steeds de perceptie dat de kwaliteit van de sector beter moet. Gebleken is dat de stapeling van al die maatregelen ongelooflijke druk legt op het absorptievermogen van accountantskantoren en professionals; dermate dat het beroep devalueert. Geen meer regels, niet meer toezicht, maar een andere invulling daarvan en verduidelijking van normen en regels is gewenst.

De nadruk binnen het toezicht ligt te zeer op dossieronderzoek (middel is doel geworden) in plaats van het verbeteren van het kwaliteitsbeheersing/borgingsysteem (het eigenlijke doel van de wet).

Gedragstoezicht heeft als doel het leren van fouten en kwaliteitsverbetering. Gedragstoezicht vraagt niet om dossieronderzoek op microniveau, een zoektocht naar fouten en het bestraffen van overtredingen (punitieve sancties). Het vraagt om toezicht waarbij geconstateerd wordt of iets wel of niet voldoet, het vraagt om reparatoire maatregelen waardoor lessen worden getrokken en het lerend vermogen wordt bevorderen.

Houd toezicht op maat, op basis van wet- en regelgeving, op zo’n wijze dat mensen feedback willen ontvangen omdat zij er iets van willen leren. Bied ruimte voor eer van de stand, spreek de professional in mensen aan met een positieve toonzetting.

Een constructieve dialoog binnen de sector waarbij vanuit vertrouwen gezamenlijk wordt gewerkt aan kwaliteitsbevordering en het stimuleren van het lerend vermogen, vraagt om andere en nieuwe inspanningen van toezichthouder, accountantsorganisaties en hun vertegenwoordigers. 
De eerste kleine stappen zijn daarvoor op procesniveau gezet. SRA pleit ervoor om de constructieve dialoog te formaliseren of te internaliseren. Zodat het over inhoud gaat en niet over vorm, procedures en nog meer regels.

Bevorder het lerend vermogen binnen de sector

  • Accepteer dat incidenten zullen voorkomen. Van belang is er samen meer, en beter van te leren.
  • Stel een onafhankelijk orgaan (los van de beroepsorganisatie) in zoals de Onderzoekraad voor de Veiligheid, dat onderzoek doet naar incidenten die betrouwbaar zakendoen en het maatschappelijk belang schaden, en daaruit lessen trekt.
  • Breng de praktijk (accountantskantoren), wetenschap, toezichthouder, rechterlijke macht, ondernemers, gebruikers van de jaarrekening samen, die zich buigen over oorzakenanalyse, oplossingen, normstelling, praktijkhandreikingen. Met best practices vanuit divers oogpunt kunnen lessen worden geleerd. Met aandacht voor zowel het specifieke OOB- als het niet-OOB-deel van de sector.
  • Het rechtstreeks bevorderen en aanjagen van het lerend vermogen heeft de grootste impact als dat plaatsvindt in de kantoren zelf. Creëer ontwikkelprogramma’s op maat, vanuit divers perspectief.

Relevante documenten

  • Uit de SRA position paper wetsvoorstel Wijzigingswet accountancysector (2024)
  • Analyse artikelsgewijs wetswijziging (2024)
  • Inbreng en feitelijke vragen (Input Tweede Kamer, 2024)
  • Uit de SRA reactie consultatie Wetsvoorstel toekomst accountancysector (2021)