SRA-cursusoverzicht
Dossier SKM1
Overzicht publicaties Vaktechniek
RJ 2026
RJk 2026
Dossier Wwft
SKM1
Naslag, cursusaanbod en nieuws
SRA reageert op consultatie Wijzigingsbesluit accountancysector
SRA heeft haar reactie ingediend op de internetconsultatie Wijzigingsbesluit accountancysector. We ondersteunen het doel om de kwaliteit van wettelijke controles duurzaam te verbeteren, maar vragen nadrukkelijk oog voor uitvoerbaarheid, proportionaliteit, het voorkomen van normstapeling en onnodige regeldruk.
De reactie van SRA bestaat uit twee componenten. Het eerste deel betreft de uitwerking van de maatregel uit de Wijzigingswet accountancysector ‘Verduidelijking van de medeverantwoordelijkheid van de accountantsorganisatie’. De voorgestelde criteria in artikel 8b van het Besluit toezicht accountantsorganisaties (hierna Bta) moeten deze medeverantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de wettelijke controle verduidelijken en concretiseren.
Artikel 8b van het Bta komt als volgt te luiden:
De borging van de kwaliteit van de wettelijke controle, bedoeld in artikel 18, tweede lid, onderdeel b van de wet (Toezicht accountantsorganisaties), leidt er ten minste toe dat:
a. de externe accountant de wettelijke controle voorbereidt en uitvoert met een professioneel-kritische instelling;
b de externe accountant bij het voorbereiden en uitvoeren van de wettelijke controle professionele oordeelsvorming toepast; en
c. de externe accountant de accountantsverklaring bedoeld in artikel 1, eerste lid, onderdeel b, van de wet onderbouwt met voldoende en geschikte controle informatie.
Doel van de toevoeging van artikel 8b Bta is dat de accountantsorganisatie meer duiding krijgt over wat voor nodige en passende procedures en maatregelen zij moet nemen om ervoor te zorgen dat het stelsel van kwaliteitsbeheersing in opzet, bestaan en werking de kwaliteit borgt van de wettelijke controle.
SRA stelt onder andere de volgende kanttekeningen en vraagtekens bij de uitwerking:
- Krijgt (het bestuur van) de accountantsorganisatie inderdaad meer dermate duiding, zonder dat zij daarbij op de stoel van de externe accountant gaat zitten, en zonder dat vermenging van verantwoordelijkheden plaatsvindt?
- In het kader van praktische toepasbaarheid en uitvoerbaarheid van de criteria: zijn de criteria dermate werkbaar, objectief meetbaar en beheersbaar zodat (het bestuur van) de accountantsorganisatie hier concreet invulling aan kan geven?
- In het kader van objectiviteit: Wanneer is sprake van een voldoende professioneel-kritische instelling? En hoe zit dat met professionele oordeelsvorming? De rechterlijke praktijk laat zien dat op basis van dezelfde wet- en regelgeving verschillende oordelen gegeven worden. Subjectiviteit en context, en ook proportionaliteit en complexiteit (artikel 48a, lid 4 van de Wta) spelen hierbij tevens een duidelijke rol.
- Een stelsel van kwaliteitsbeheersing kan nooit individuele tekortkomingen van de (externe) accountant uitsluiten. Voor de haalbaarheid van dit principe zal aansluiting gezocht moeten worden met de eisen die aan zowel aan het stelsel van kwaliteitsmanagement als aan de accountant zelf worden gesteld. ISQM1 refereert aan “een redelijke mate van zekerheid”. Dit doet recht aan de praktijk waarin het uitgesloten is dat in alle individuele dossiers de voorgestelde minimale kwaliteitswaarborgen worden gerealiseerd, en doet recht aan de praktijk van inherente beperkingen waarin mensen nu eenmaal werken.
Alternatief
Doel van de wetswijziging is dat accountantsorganisaties hun stelsel van kwaliteitsbeheersing zo inrichten dat de kwaliteit van de wettelijke controles is geborgd. In plaats van een verwijzing naar subjectieve criteria die zien op de verantwoordelijkheden van de accountant, stellen we voor aansluiting te zoeken bij de beroepsregels en wet- en regelgeving die (bestuurders van) accountantsorganisaties veel beter in staat stellen om te voldoen aan de gestelde vereisten, waarop ook de AFM haar toezicht baseert. Te weten: artikel 18 Wta, artikel 2 VAO, artikel 21 Wta en artikel 9a Bta.
Internationale standaarden in Wta en Bta?
Het tweede deel van de reactie betreft de vraag of de wetgever de internationale standaarden over het stelsel van kwaliteitsbeheersing (ISQM) in wet- en regelgeving (Wta en Bta) moet implementeren. SRA is daarvan geen voorstander. Dit standpunt ondersteunen we met elf argumenten.